Chó Lài - Khuyển binh anh dũng từng giúp vua Lê đánh đuổi giặc Minh

Bạn có biết "Cậu Vàng", chú chó nổi tiếng từng lọt vào danh sách bình chọn linh vật cho SEA Games 31 không? Chú chó đó được lấy ý tưởng từ loài Chó Lài, một giống chó nằm trong tứ đại quốc khuyển của Việt Nam và có mối quan hệ gắn bó với đời sống của những người dân vùng Tây Bắc, trung du. Với vẻ đẹp vốn có cùng sự thông minh và lòng trung thành, chúng đã trở thành đối tượng được săn đón hàng đầu của nhiều tín đồ yêu thú cưng. Vậy loài chó này có thực sự đặc biệt như lời đồn, hãy cùng beadoggo tìm hiểu ngay nhé.

Sơ lược về giống chó Lài

Để hiểu về một giống chó nào đó, những thông tin cơ bản về các chú ta như nguồn gốc, ngoại hình, tính cách bao giờ cũng cần thiết đúng không nào? Hãy cùng chúng tôi điểm qua một lược các thông tin ấy nhé.

Nguồn gốc

Chó Lài sông Mã hay còn gọi là Dingo Đông Dương, là một trong bốn giống chó quý của nước ta, cùng với chó Phú Quốc, chó Bắc Hà và chó H’Mông đuôi cộc, chúng được mệnh danh là “tứ đại quốc khuyển”, là niềm tự hào của Việt Nam. Theo nhiều nguồn tài liệu cho biết, chó Lài vốn là loài chó cổ xưa, có nguồn gốc từ phía Bắc và một số nơi trên bán đảo Đông Dương, chúng đã sinh sống và gắn bó với người dân từ hơn 5500 năm về trước.

Với từ “Dingo” trong tên gọi khác, nhiều người nghĩ rằng những chú chó Dingo Đông Dương chính là giống chó hoang sinh sống tại châu Úc. Nhưng ít ai biết được rằng, tuy có chung tổ tiên với loài Dingo Úc (Canis lupus dingo) và Dingo New Guinea nhưng trong quá trình mở rộng văn hoá Á-Úc từ đất liền sang các vùng đảo thuộc Đông Nam Á, tổ tiên của chúng đã được mang sang châu Úc bởi các đoàn thuỷ thủ với tư cách là “thực phẩm” chứ không phải thú cưng. 

Tổ tiên của chó Lài (Dingo Đông Dương)  được mang sang châu Úc theo các đoàn thuỷ thủ với tư cách là “thực phẩm”

Ngoại hình

Một chú chó Lài trưởng thành trong điều kiện phát triển khỏe mạnh sẽ có thể nặng từ 23-32kg và khoảng 45-65cm. Những chú chó có tuổi đời lớn hơn còn có thể đạt đến cân nặng tối đa là 40kg. Thông thường, cân nặng giữa con đực và con cái có sự chênh lệch đôi chút.

Chúng sở hữu phần thân dài hơn so với chiều cao tiêu chuẩn với bốn chân dài, thẳng, dáng người mảnh khảnh, khoẻ khoắn, phần đầu hình tam giác, nhọn, dài và thon dần về phía mõm, ánh mắt linh hoạt, thông minh. Những đặc điểm này khiến chúng ta rất dễ liên tưởng đến loài cáo đúng không nào?

Ngoài ra, bộ lông cũng là yếu tố làm nên vẻ đẹp của chú ta. Tuy không có nhiều màu sắc đa dạng, chủ yếu là vàng, vàng trắng, đen huyền nhưng lông của chú ta rất mềm mượt và không thấm nước. Đặc biệt, những người bạn Dingo Đông Dương của chúng ta còn rất có ý thức tự chăm chút cho chính mình nên thường sạch sẽ và có ít mùi hôi hơn so với những loài chó khác.

Chó Lài sở hữu bộ lông mềm mượt và không thấm nước

Tính cách của chó Lài

Có thể nói, một trong những đức tính đáng quý và nổi bật nhất của chó Lài đó là sự trung thành, dũng cảm và thông minh. Vốn xuất thân từ loài chó săn cổ xưa nên chúng có đặc tính săn mồi khá cao, nhạy bén và cũng có đôi phần hung dữ. Nhưng chung quy, những đặc điểm này cho phép chú ta dễ dàng phát hiện ra những nguy hiểm rình rập và bảo vệ chủ nhân tốt hơn.

Thuở xưa, người Mông thường nuôi dưỡng chó trong gia đình như một “người thợ săn” thực thụ. Những chú doggo này không những đảm nhận nhiệm vụ vào rừng săn bắt các loại thú hoang dã như gà rừng, sóc núi, chuột núi mang về mỗi khi trong nhà hết thức ăn mà còn có thể trở thành trợ thủ đắc lực của những người thợ săn, chúng lấy thân mình làm “mồi nhử” lừa thú dữ đến trước nòng súng của con người, giúp họ dễ dàng bắn hạ con mồi.

Vậy nên, đối với người Mông mà nói, chó Lài xuất hiện trong đời sống của họ không đơn thuần chỉ là vật nuôi mà còn đóng vai trò như một người bạn thân thiết, một chỗ dựa tinh thần vững chắc của họ trước cuộc sống nơi vùng cao khắc nghiệt và nhiều thử thách.

Thực hư về câu chuyện chó Lài đánh giặc cứu nước

Với những độc giả yêu thích sử sách, có thể bạn đã từng nghe đến giai thoại loài “khuyển binh” từng giúp vua Lê đánh đuổi giặc Minh. Vào mùa xuân năm 1418, Bình Định Vương Lê Lợi phát động khởi nghĩa Lam Sơn. Nguyễn Xí vừa tròn 22 tuổi được vương phong là đại tướng. Theo ghi chép của nhà sử học Lê Quý Đôn, Lê Lợi đặc biệt giao cho tướng Nguyễn Xí nuôi dưỡng một bầy chó Lài hơn 100 con, đàn chó đặc biệt thông minh, vâng lời răm rắp.

Theo bước đường chiến chinh của quân Lam Sơn, những chú chó được huấn luyện bài bản đã trở thành những chiến binh đặc biệt, cùng ăn, cùng ngủ, cùng chiến đấu với nghĩa quân. Đặc biệt, trong những ngày nghĩa quân bị cô lập, bao vây, những người bạn Dingo Đông Dương còn chủ động vào rừng bắt thú, săn chim mang về làm thức ăn. Khuyển binh còn dũng cảm lăn xả vào trận mạc, tấn công, cắn xé làm quân giặc kinh hồn bạt vía. Có một tên tướng giặc là Mã Kỳ, mỗi khi nghe đến loài chó này đều hết sức khiếp sợ.

Trong giai đoạn cuối năm 1426 đầu năm 1427, nghĩa quân Lam Sơn mở nhiều cuộc tấn công trên diện rộng, vũ khí sản xuất không kịp để cung ứng. Nguyễn Xí mới nảy ra một kế rất độc đáo là “mượn tên giặc”. Nguyễn Xí buộc gạc ngựa vào cổ chó rồi đưa quân bao vây doanh trại của địch trong một đêm sương mù. Nghĩa quân đánh trống, reo hò ầm ĩ rồi thúc chó chạy quanh trận địa. Quân Minh hoảng loạn chống trả bằng cách bắn tên đầy trời. Cứ như vậy cho đến lúc trời sáng, quân ta đã thu được hàng vạn mũi tên.

Ngoài ra, trong suốt 10 năm kháng chiến gian khổ, những chú chó còn đồng hành cùng tướng Nguyễn Xí lập nên nhiều chiến công vang dội như trận vây hãm thành Đông Quan, hạ thành Xương Giang hay tiêu biểu là trận Chi Lăng bắt sống gần 10 vạn tên giặc. Như vậy, dẫu cho chính sử không ghi chép quá chi tiết nhưng những chú chó vẫn được nhiều người yêu mến bởi tính thuần Việt và hào hùng của chúng cho đến tận ngày hôm nay.

Trong lịch sử hào hùng của Việt Nam, chó Lài là đội quân chó duy nhất đã từng xuất hiện và mang về nhiều chiến công hào hùng (ảnh: spiderum)

“Thí sinh triển vọng” để trở thành biểu tượng của SEA GAME 31

Trước bậc thềm SEA GAME 31 vào năm 2021, BTC cuộc thi sáng tác linh vật đã công bố bài thi được yêu thích nhất, đó chính là tác phẩm mang tên “Vang” của tác giả Hoàng Văn Trụ. Tất nhiên, nguồn cảm hứng để tác giả sáng tạo nên hình một chú chó lông vàng không ai khác chính là những chú chó Lài, loài chó nổi tiếng với sự nhanh nhẹn, thông minh và không ngại vượt qua thử thách.

Với nhiều khán giả, hình ảnh chú chó vàng dễ thương, thân thiện, khỏe khoắn và năng động rất phù hợp để quảng bá, tuyên truyền và làm quà tặng trong các sự kiện cũng như thể hiện những môn thể thao có trong SEA GAME 31. Mặt khác, chó Lài cũng là giống chó nằm trong “tứ đại quốc khuyển” Việt Nam gắn liền với lịch sử hào hùng và bề dày văn hoá dân tộc, chính bộ lông vàng của chúng cũng là lời gợi nhắc đến lá cờ đỏ sao vàng, niềm tự hào của dân tộc ta.

Tác giả Hoàng Văn Trụ cũng chia sẻ, cái tên “Vang” của linh vật chính là ghép từ những chữ cái đầu của các từ có ý nghĩa như Valor (Lòng quả cảm), Awesomeness (Sự tuyệt vời), Noble (Tinh thần cao thượng) và Generosity (Sự rộng lượng), đó là những đức tính đẹp đẽ của một vận động viên đại diện cho tổ quốc.

Sau cùng, dù không thể may mắn được chọn là linh vật chính thức của SEA GAME 31 nhưng sự ủng hộ nồng nhiệt của khán giả dành cho bài thi này vẫn có thể chứng minh được một điều rằng, tình cảm của người Việt Nam đối với những chiến binh lịch sử này chưa bao giờ phai nhạt.

Chú chó Lài (Dingo Đông Dương) chính là nguồn cảm hứng để tác giả Nguyễn Hoàng trụ sáng tạo nên tác phẩm “Vang”  

Giá của chó Lài là bao nhiêu?

Đây có lẽ là một trong những câu hỏi được đông đảo độc giả của beadoggo quan tâm nhiều nhất. Bởi lẽ, hiếm ai có thể kiềm lòng được trước những người bạn Dingo Đông Dương thông minh, nhanh nhẹn và tận trung như thế đúng không nào?

Tuy vậy, do số lượng cá thể chó Lài không nhiều nên việc tìm kiếm giống chó này tương đối khó khăn. Một số ít địa chỉ nếu có bán thì chỉ bán những chú chó nhỏ từ 2 tháng tuổi với giá cả dao động trên dưới 1 triệu đồng. Chúng tôi cho rằng việc chọn nuôi chúng từ khi còn bé cũng là một lựa chọn không tồi. Bởi lẽ, những chú chó con thường rất tình cảm và dễ dàng huấn luyện. Ngược lại, chó khi trưởng thành thường hung dữ, cứng đầu và bướng bỉnh hơn.

Hiện nay những cơ sở giả mạo mọc lên như nấm, đánh vào tâm lý muốn tiết kiệm của khách hàng mà cung cấp những giống chó không đảm bảo nguồn gốc, sức khoẻ với giá rẻ bất ngờ. Vậy nên, hy vọng chúng ta sẽ luôn là những người tiêu dùng thông minh, tìm kiếm thú cưng ở những cơ sở uy tín, có đầy đủ giấy tờ của bác sĩ thú y để đảm bảo người bạn đồng hành sắp tới của mình thực sự khỏe mạnh và không mang dịch bệnh nguy hiểm.

Cần lưu ý điều gì khi nuôi dưỡng một chú chó Lài?

Như chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu, chó Lài vốn là giống chó cỏ thuần Việt, những nếp sinh hoạt từ xa xưa cộng với ưu điểm vốn có về thể lực cho phép chúng có một sức khỏe khá tốt, ít bệnh tật, không kén ăn, nhìn chung là vô cùng dễ nuôi. Tuy nhiên, để những người bạn bốn chân ấy được phát triển một cách toàn diện, chúng ta cũng cần phải lưu ý một số điều như sau:

• Huấn luyện: Giống như beadoggo đã đề cập, những người bạn của chúng ta vốn xuất thân từ giống chó săn cổ xưa nên có đặc tính săn mồi rất cao, lại ngang bướng và dữ dằn, việc huấn luyện bài bản là vô cùng cần thiết để các chú ta khắc chế bản tính hoang dã, thích nghi và hòa hợp hơn với đời sống con người. Để chuẩn bị kiến thức một cách tốt nhất cho việc huấn luyện một chú chó Lài, bạn có thể tham khảo thêm 3 cách đơn giản để huấn luyện chó dữ trở nên hiền lành tại đây.
• Chế độ dinh dưỡng: Dẫu cho các chú chó Lài khá dễ tính trong khâu ăn uống nhưng việc xây dựng một thực đơn khoa học và đầy đủ dinh dưỡng vẫn giúp chú chó của chúng ta được phát triển trong điều kiện tốt nhất đúng không nào? Vậy nên, bạn đừng quên tham khảo những nhóm chất dinh dưỡng cần thiết lẫn thực phẩm có lợi cho chó để lên cho chú ta một thực đơn thực sự chuẩn chỉnh nhé.
• Môi trường sống: Những chú chó Lài vốn tính năng động, nhanh nhẹn lại là giống chó săn nên không thích hợp để nuôi trong căn hộ hay những không gian nhỏ hẹp. Beadoggo khuyên bạn nên dành cho chúng những không gian rộng lớn như sân vườn, bãi cỏ để các boss của chúng ta có thể thoải mái vận động, vui đùa và phát huy tốt nhất khả năng trông nhà nhé.

Đừng quên dành cho những chú chó Lài nhiều không gian để các boss có thể thoải mái vận động, vui đùa nhé

Lời kết

Vậy là thông qua bài viết này, beadoggo đã cùng với quý độc giả chúng ta tìm hiểu tất tần tật những thông tin thú vị và hữu ích xoay quanh những chú chó Lài đáng yêu. Hy vọng những vốn thông tin ấy sẽ giúp các bạn thêm hiểu và yêu mến giống chó thông minh, trung thành và có lịch sử yêu nước hào hùng này. Và nếu bạn vẫn đang loay hoay tìm kiếm cho mình một chú chó cưng thì giống chó này cũng là một lựa chọn không tồi đúng không nào? Cảm ơn bạn đã đón đọc, hẹn gặp lại bạn trong những bài viết tiếp theo.

Bài viết liên quan